(woj. mazowieckie) Miasto położone w dolinie Wisły, w
południowej części Kotliny Warszawskiej. Główna
jego część znajduje się nad wysoką skarpą, porośniętą
drzewami i krzewami.
Jako miasto Góra zaistniała za sprawą biskupa
poznańskiego Stefana Wierzbowskiego, który to w 1666 r.
zakupił zniszczoną w czasie potopu szwedzkiego wieś od braci Górskich, pragnąc uczynić z Góry sanktuarium męki Jezusa Chrystusa. Chciano stworzyć nową Jerozolimę, dlatego różne obiekty przyjęły nazwy tam występujące: Cedron - rzeczka u podnóża skarpy wiślanej, Kalwaria - wzgórze na terenie dzisiejszego cmentarza, Betlejem - kolegium pijarskie (dzisiejszy Dom Pomocy Społecznej). W 1670 r. król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał Górze prawa miejskie. Planowano przeznaczyć ją wyłącznie dla katolików. Podstawą miasta, które rozbudowano na planie krzyża, zgodnie z koncepcją z 1672 r. miało być specjalnie usypane wzgórze - Kalwaria. Herb nawiązuje do cudownego, legendarnego ukazania się nad wzgórzem kalwaryjskim krzyża w otoczeniu wstającego słońca i księżyca w 1667 r. Po upadku państwa polskiego w 1795 r. rząd pruski, pod którego panowaniem znalazło się miasto, rozpoczął sekularyzację dóbr kościelnych, zezwolił również na osiedlanie się tu ludności żydowskiej. Od 1815 r. Góra wchodziła formalnie w skład zależnego od Rosji Królestwa Polskiego; wtedy też proces likwidacji zakonów został przyspieszony. W 1883 r. miejscowość utraciła prawa miejskie. Ich odzyskanie nastąpiło prawdopodobnie na przełomie lat 1916 i 1917. Jeszcze przed I wojną światową Góra Kalwaria stała się celem pielgrzymek wyznawców judaizmu niemal z całej Polski, bowiem rezydował tu słynny ród cadyków.
południowej części Kotliny Warszawskiej. Główna
jego część znajduje się nad wysoką skarpą, porośniętą
drzewami i krzewami.
Jako miasto Góra zaistniała za sprawą biskupa
poznańskiego Stefana Wierzbowskiego, który to w 1666 r.
zakupił zniszczoną w czasie potopu szwedzkiego wieś od braci Górskich, pragnąc uczynić z Góry sanktuarium męki Jezusa Chrystusa. Chciano stworzyć nową Jerozolimę, dlatego różne obiekty przyjęły nazwy tam występujące: Cedron - rzeczka u podnóża skarpy wiślanej, Kalwaria - wzgórze na terenie dzisiejszego cmentarza, Betlejem - kolegium pijarskie (dzisiejszy Dom Pomocy Społecznej). W 1670 r. król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał Górze prawa miejskie. Planowano przeznaczyć ją wyłącznie dla katolików. Podstawą miasta, które rozbudowano na planie krzyża, zgodnie z koncepcją z 1672 r. miało być specjalnie usypane wzgórze - Kalwaria. Herb nawiązuje do cudownego, legendarnego ukazania się nad wzgórzem kalwaryjskim krzyża w otoczeniu wstającego słońca i księżyca w 1667 r. Po upadku państwa polskiego w 1795 r. rząd pruski, pod którego panowaniem znalazło się miasto, rozpoczął sekularyzację dóbr kościelnych, zezwolił również na osiedlanie się tu ludności żydowskiej. Od 1815 r. Góra wchodziła formalnie w skład zależnego od Rosji Królestwa Polskiego; wtedy też proces likwidacji zakonów został przyspieszony. W 1883 r. miejscowość utraciła prawa miejskie. Ich odzyskanie nastąpiło prawdopodobnie na przełomie lat 1916 i 1917. Jeszcze przed I wojną światową Góra Kalwaria stała się celem pielgrzymek wyznawców judaizmu niemal z całej Polski, bowiem rezydował tu słynny ród cadyków.
Przyczyniło się to do
finansowania budowy kolejki wąskotorowej, która miała łączyć Warszawę z zespołem cegielni w Baniosze i przewozić żydowskich pielgrzymów; funkcjonowała w latach 1898 - 1971. Kościół Parafialny NMPW Górze, w 1921 r., miały miejsce uroczystości z udziałem Józefa Piłsudskiego.
finansowania budowy kolejki wąskotorowej, która miała łączyć Warszawę z zespołem cegielni w Baniosze i przewozić żydowskich pielgrzymów; funkcjonowała w latach 1898 - 1971. Kościół Parafialny NMPW Górze, w 1921 r., miały miejsce uroczystości z udziałem Józefa Piłsudskiego.
W 1989 r. ufundowano ze składek społecznych popiersie Marszałka; odbywają się tu dziś ważne uroczystości państwowe i miejskie. W 1958 r. w tzw. "pałacu biskupim" umieszczone zostało Archiwum Państwowe, co niewątpliwie podniosło ogólnokrajowe znaczenie miasta. W latach 1945 - 1989 powstały 4 szkoły ponadpodstawowe: Liceum Ogólnokształcące, Szkoła Gastronomiczna, Zespół Szkół Budowlanych oraz Szkoła Ogrodnicza.
Układ przestrzenny Góry Kalwarii jest jednym
z najbardziej oryginalnych założeń miejskich
na Mazowszu, powstałych w okresie baroku.
Podstawą planu przestrzennego był krzyż
łaciński, analogicznie do planu Jerozolimy.
Na Górze znajdują się liczne zabytki:
barokowy Kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia
Najświętszej Marii Panny; również barokowy Kościół filialny p.w. Podwyższenia Krzyża Św. "Na Górce", wzniesiony jako tzw. Ratusz Piłata, a zarazem jeden z centralnych elementów powstającej wówczas Kalwarii; Kościół rektoralny p.w. Opatrzności Bożej na Mariankach, powstały w 1674 r. jako kolejny z element Kalwarii - Wieczernik; dawne (XVII w.) Kolegium Pijarów, w którym obecnie mieści się Dom Pomocy Społecznej nr 1 im. W. Łukasińskiego; dziewiętnastowieczny ratusz miejski. W 2. poł. XVIII w. wybudowana została Kaplica św. Antoniego z Padwy, w związku z legendarnym znalezieniem na brzegu Wisły figury tego świętego. Ze względu na cenne walory urbanistyczne i zachowane budowle architektoniczne, na mocy decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie, miasto w 1991 roku zostało wpisane do rejestru zabytków.
Szlaki turystyczne:
z najbardziej oryginalnych założeń miejskich
na Mazowszu, powstałych w okresie baroku.
Podstawą planu przestrzennego był krzyż
łaciński, analogicznie do planu Jerozolimy.
Na Górze znajdują się liczne zabytki:
barokowy Kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia
Najświętszej Marii Panny; również barokowy Kościół filialny p.w. Podwyższenia Krzyża Św. "Na Górce", wzniesiony jako tzw. Ratusz Piłata, a zarazem jeden z centralnych elementów powstającej wówczas Kalwarii; Kościół rektoralny p.w. Opatrzności Bożej na Mariankach, powstały w 1674 r. jako kolejny z element Kalwarii - Wieczernik; dawne (XVII w.) Kolegium Pijarów, w którym obecnie mieści się Dom Pomocy Społecznej nr 1 im. W. Łukasińskiego; dziewiętnastowieczny ratusz miejski. W 2. poł. XVIII w. wybudowana została Kaplica św. Antoniego z Padwy, w związku z legendarnym znalezieniem na brzegu Wisły figury tego świętego. Ze względu na cenne walory urbanistyczne i zachowane budowle architektoniczne, na mocy decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie, miasto w 1991 roku zostało wpisane do rejestru zabytków.
Szlaki turystyczne:
"obwodnica warszawska", przebiega przez najatrakcyjniejsze pod względem turystycznym miejsca w województwie mazowieckim, biegnąc wokół stolicy. Do Góry Kalwarii prowadzi on z Zalesia Górnego i przebiega ulicami: Zakalwaria - Kalwaryjska - Józefa Piłsudskiego - 3 Maja - ks. Sajny - św. Antoniego - przez most na Wiśle w stronę Otwocka.
startujemy z dworca PKS ulicami: 3 Maja - ks. Sajny - Lipkowska, dalej przez Wólkę Dworską, Słomczyn do Konstancina-Jeziorny.
prowadzi do Czerska ulicą Warecką w kierunku Warki, schodzi do Wisły, błoniami docieramy do ul. św. Antoniego, a nią do centrum Miasta. Dalej prowadzi ulicami: 3 Maja - Dominikańska - Polna - Marianki - w kierunku Krzaków Czaplinkowskich
W maju 1990r. zakończono budowę stacji uzdatniania wody na Zakalwarii oraz lokalnej oczyszczalni ścieków, opartej na technologii szwedzkiej.